Bez obzira u kom mestu može nastati, čini se da muzika izaziva posebna osećanja kod ljudi. Iako možda nikada nećemo znati sa sigurnošću kada su naši preci prvi put razvili muziku, znamo da su se neki od najranijih primera muzičkih instrumenata pojavili pre više od 40 000 godina, odnosno, veruje se da su ljudi stvorili svoje prve instrumente ubrzo nakon što su naselili Evropu. Naši preci su muziku možda razvili pre oko 50 000 godina, tokom „kulturne eksplozije“ – vremenskog perioda, tokom kojeg su ljudi počeli da stvaraju umetnost, nakit i svečano sahranjuju mrtve. Trubači Beograd ističu da se muzika često naziva univerzalnim jezikom sveta.
U nastavku ističemo 8 najstarijih instrumenata na svetu:
- Tutankamonova truba
Starost: stara oko 3.340 godina
Zemlja porekla: Egipat
Кorišćeni materijal: Srebro i bronza
Veruje se da su trube iz grobnice faraona Tutankamona najstarije trube na svetu. Jedino su ove trube sačuvane iz drevnog Egipta i stare su više od 3.000 godina. Otkrio ih je 1922. arheolog Hovard Karter tokom iskopavanja Tutankamonove grobnice. Na trubama su urezane ukrasne slike bogova Ra-Horaktija, Ptahotepa i Amona.
Tokom 1939, prvi put je odsvirana melodija na ovim trubama pred publikom, a predstava je međunarodno emitovana preko BBC radija. Od njihovog otkrića, postoje tvrdnje da trube imaju moć da prizivaju rat. Ljudi su Britance, koji su ulazili u Drugi svetski rat, povezali sa trubama, jer je rat u Evropi započeo pet meseci nakon emitovanja pomenute predstave na BBC radiju.
- Jiahu flaute
Starost: 7.000 - 9.000 godina
Zemlja porekla: Jiahu, dolina Žute reke, Кina
Кorišćeni materijal: Кosti ždrala
Кoštane svirale, otkrivene na arheološkom nalazištu Jiahu, najstariji su poznati muzički instrumenti iz Кine. Na tom mestu otkrivene su još trideset i tri flaute – oko 20 flauta je netaknuto, a ostale su slomljene ili fragmentirane. Šest flauta je kompletnih i smatraju se najstarijim muzičkim instrumentima koji se mogu svirati.
Istraživači su svirali najočuvaniju flautu i postavili audio snimke koji prikazuju muzičke znakove stare hiljadama godina. Tonalna analiza otkrila je da flauta sa sedam otvora proizvodi note slične poznatoj zapadnoj skali od osam nota koje počinju sa „do, re, mi“.
- Litofoni
Starost: između 4.000 i 10.000 godina
Zemlja porekla: Razni delovi sveta; najstariji primeri iz Indije i Vijetnama
Кorišćeni materijal: Rezonantne stene
Naziv „litofon” koristi se za sve muzičke instrumente napravljene od stena, koje stvaraju muzičke note kada se udara po njima. Ove vrste drevnih instrumenata otkrivene su širom sveta, a neki od najstarijih poznatih primera potiču iz Vijetnama. Litofoni iz Vijetnama nazivaju se Dan Da i sastoje se od 11 velikih kamenih ploča, postavljenih vertikalno. Istraživači su utvrdili da je kamenje klesano i da stvara muziku kada se udara po njemu.
- Bullroarer
Starost: oko 20 000 godina
Zemlja porekla: Razni delovi sveta; najstariji primeri iz Ukrajine i Francuske
Кorišćeni materijal: Tanka letva od drveta
Bullroarer je ritualni muzički instrument kojeg koriste mnoge drevne i sadašnje kulture širom sveta. Istorijski gledano, korišćen je za komunikaciju na velike udaljenosti. Najstariji poznati primer ovog instrumenta pronađen je u Ukrajini, još iz doba paleolita (oko 18.000 p.n.e.). Pored najstarijeg pomenutog instrumenta, koji je pronađen u Ukrajini, arheolozi su otkrili ove drevne instrumente i u drugim delovima Evrope, Azije, Afrike, Australije i Amerike.
- Isturitz flaute
Starost: 20.000 - 35.000 godina
Zemlja porekla: Isturitz pećina, Francuska
Кorišćeni materijal: Кosti krila lešinara
Flaute pronađene na arheološkom nalazištu Isturitz na jugozapadu Francuske stare su od oko 20.000 do 35.000 godina. Na lokalitetu su otkriveni fragmenti iz više od 20 flauta. Flaute su izrađivali narodi iz raznih kultura, koji su živeli na tom području, uključujući aurignacijsku, gravetsku i magdalensku kulturu.
Dok je većina frula u komadima, dve najkompletnije flaute stvorila je gravetska kultura i stare su između 22.000 i 28.000 godina. Ove flaute su dobro izrađene i pokazuju očigledne znakove upotrebe, posebno oko rupa za prste. Područje oko rupa za prste izgleda uglačano, što je protumačeno kao habanje od sviranja.
- Hohle Fels flauta
Starost: 35.000 - 40.000 godina
Zemlja porekla: Pećina Hohle Fels, Nemačka
Кorišćeni materijal: Кost beloglavog supa
Flauta iz pećine Hohle Fels otkrivena je u jesen 2008. godine i stara je između 35.000 i 40.000 godina. Od svih otkrivenih drevnih koštanih frula, ova iz Hohle Fels-a je najkompletnija i podseća na modernu flautu.
Prema rečima arheologa, ova flauta i ostale pronađene u regionu pokazuju prisustvo dobro uspostavljene muzičke tradicije u vreme kada su ljudi kolonizovali Evropu.
- Divje babe flauta
Starost: 43.100 godina
Zemlja porekla: Slovenija
Korišćeni materijali: femur pećinskog medveda
Pre otkrića starijih koštanih frula, flauta Divje babe smatrala se najstarijim primerom muzičkog instrumenta ikad pronađenim na svetu. Tokom godina, postojala su različita mišljenja o tome ko je napravio ovu flautu i da li je ona uopšte umetnički predmet ili ne. Neki arheolozi veruju da su flautu napravili neandertalci, dok drugi pretpostavljaju da su je napravili kromanjonci.
Tokom 2015. godine objavljena je nova studija u kojoj se navodi da je flauta zapravo samo kost koju su hijene sažvakale. Ako su nalazi iz studije tačni, to znači da neandertalci nisu imali znanje za izradu muzičkih instrumenata. Uprkos novim otkrićima, flauta je trenutno izložena u Zemaljskom muzeju Slovenije kao neandertalska flauta.
- Geisenklosterle flaute
Starost: 42.000 - 43.000 godina
Zemlja porekla: Pećina Geisenklosterle, Nemačka
Кorišćeni materijal: Кost labuda i mamutova slonovača
Flaute pronađene na arheološkom nalazištu pećine Geisenklosterle su najstariji instrumenti na svetu. Dve flaute su napravljene od labudovih kostiju, a druge dve flaute od mamutove slonovače. Istraživači procenjuju da su ove flaute stare između 42.000 i 43.000 godina. Flaute su povezane sa aurignacijskom kulturom – arheološka kultura povezana sa najranijim modernim ljudima u Evropi.
Neki istraživači veruju da su ove flaute, kao i mnogi drugi stariji muzički instrumenti pomogli velikim grupama ranih ljudi da se razviju i održe jake veze. Oni veruju da su ove veze pomogle našoj vrsti da napreduje dalje od konzervativnijih neandertalaca, koji su izumrli u većini delova Evrope pre oko 30.000 godina.